Jakie są charakterystyczne objawy bólu ucha i co może go wywoływać? Jak pozbyć się tego problemu i ulżyć swojemu dziecku? Odpowiedzi na te, a także inne pytania, znajdziesz w naszym poradniku.
Czym może być spowodowany ból ucha u dziecka?
Bolące ucho u dziecka to częsta dolegliwość wieku dziecięcego, choć należy pamiętać, że faktyczne określenie tego odczucia oraz jego przybliżonej lokalizacji możliwe jest dopiero w okolicy 3-4. roku życia. Oczywiście ból ucha u niemowlaka także występuje, zwykle bardzo trudne lub nawet niemożliwe jest jednak precyzyjne określenie wystąpienia tej dolegliwości z uwagi na niespecyficzne objawy w tym wieku.
Ból ucha u dziecka czy ból ucha u noworodka może mieć bardzo zróżnicowane przyczyny. Na wstępie warto zaznaczyć, że przyczyny bólu ucha dzieli się na te związane z uchem zewnętrznym oraz te, które są związane z uchem środkowym. Wśród pierwszych wymienia się przede wszystkim:
- urazy mechaniczne i chemiczne, oparzenia oraz odmrożenia małżowiny usznej,
- krwiaki pourazowe małżowiny usznej,
- zapalenia ochrzęstnej małżowiny usznej,
- przypadkowe i jatrogenne urazy przewodu słuchowego zewnętrznego,
- zaklinowanie ciała obcego w obrębie przewodu słuchowego,
- ukąszenia,
- zmiany w przewodzie słuchowym w przebiegu np. ospy wietrznej,
- czopy woskowinowe,
- zapalenia bakteryjne przewodu słuchowego zewnętrznego,
Ponadto za ból ucha mogą odpowiadać choroby i dolegliwości ucha środkowego, takie jak:
- ostre zapalenie ucha środkowego,
- zaostrzenie przewlekłych procesów zapalnych uszu,
- ostre pęcherzowo-krwotoczne zapalenie ucha środkowego,
- urazy głowy,
- uraz ciśnieniowy ucha (barotrauma),
- powikłania związane z rozwojem ostrego zapalenia ucha środkowego,
- dolegliwości po zabiegu operacyjnym,
Wśród wymienionych przyczyn, zdecydowanie najczęstszą w Polsce jest ostre zapalenie ucha środkowego. Liczba zgłoszeń z tego powodu wynosi około miliona każdego roku.
Ból ucha u dziecka – objawy
Bolące ucho u dziecka z pewnością nie jest przyjemną dolegliwością, a oprócz samego bólu, często wiąże się także z innymi objawami. To szczególnie istotne u niemowląt i najmłodszych dzieci, które nie są jeszcze w stanie samodzielnie wskazać bolesnego miejsca. Dlatego też za częste objawy towarzyszące uznaje się rozdrażnienie, pogorszenie nastroju, podwyższoną płaczliwość, spadek lub brak apetytu, kłopoty ze snem i częste budzenie się w nocy ze snu, gorączkę, a nawet wymioty.
Jeżeli ból ucha u dziecka występuje na tle zapalnym, np. w przebiegu wspomnianego ostrego stanu zapalnego ucha środkowego, mogą pojawić się również takie dolegliwości jak upośledzenie słuchu czy szumy uszne. Małe dzieci często wtedy pociągają za chore uszko i przerywają posiłek płaczem. Przy stanach zapalnych ból ucha staje się bardzo intensywny i dokuczliwy, natomiast przy innych przyczynach dolegliwości nie są aż tak nasilone. Pamiętaj też, że nie wszystkie wymienione wyżej dolegliwości muszą występować w tym samym czasie.
Ból ucha u dziecka – co zrobić?
Co na ból ucha u dziecka? Leczenie zależy oczywiście od faktycznej przyczyny bólu ucha, inne kroki zostaną podjęte przy ciele obcym w uchu, a inne przy ostrym zapaleniu ucha środkowego. Zawsze zalecane są jednak środki przeciwbólowe, najlepiej na bazie paracetamolu – substancja ta jest lekiem pierwszego podania dla małych pacjentów. Paracetamol można stosować również przy gorączce w przebiegu bólu ucha.
Lekarz po ustaleniu informacji o dolegliwościach, badaniu ogólnym oraz otoskopowym, dobierze inne leki (jeśli będą konieczne) oraz skieruje na dalsze zabiegi (np. usunięcie zalegającej woskowiny). W przebiegu zapalenia ucha zlecane jest również badanie laryngologiczne, wykonuje się je także w przypadku braku poprawy lub wystąpienia dalszych niepokojących dolegliwości.
Domowe sposoby na ból ucha u dziecka
Czy na ból ucha u dziecka można stosować domowe sposoby? Otóż nie do końca, gdyż większość z nich albo nie przynosi oczekiwanego rezultaty, albo po prostu nie jest wystarczająco bezpieczna dla maluchów.
Świetnym przykładem mogą być tak popularne patyczki higieniczne do czyszczenia uszu. Specjaliście nie zalecają ich używania z uwagi na ryzyko zbyt głębokiego umieszczenia wydzieliny w przewodzie słuchowym – o wiele lepszą alternatywą jest korzystanie ze specjalnych preparatów do higieny uszu.
Bardzo złą praktyką jest też zatykanie ucha watą, co ma zapobiegać zapaleniu ucha – nie ma to żadnego poparcia medycznego, a jedynie tworzy ryzyko ugrzęźnięcia waty w przewodzie słuchowym. Podobnie odradzane jest świecowanie ucha.