Chociaż gorączka to naturalna reakcja obronna układu odpornościowego, wszyscy martwimy się o naszych bliskich, gdy mają podwyższoną temperaturę ciała. Dotyczy to w szczególności dzieci – pierwsza gorączka u niemowlaka to zawsze niemały stres dla kochających rodziców. Nic w tym dziwnego, z pewnością nie należy jej bagatelizować. Konieczna jest wizyta lub przynajmniej teleporada lekarska. W poważnych przypadkach trzeba udać się do szpitala.
Gorączka u dziecka to naturalna reakcja
Gorączka, czyli temperatura ciała powyżej 38 stopni Celsjusza, sama w sobie nie jest chorobą, a objawem – w większości przypadków pożytecznym. Z tego względu lekarze na ogół odradzają podawanie leków przeciwgorączkowych przy stanie podgorączkowym (poniżej 38°C). Wśród właściwości gorączki wymienić należy przede wszystkim:
- przeciwdziałanie rozwojowi bakterii i wirusów,
- przyspieszenie metabolizmu (w tym produkcji przeciwciał),
- zwiększenie aktywności białek pochłaniających drobnoustroje chorobotwórcze,
- zmniejszenie produkcji cytokin zapalnych w organizmie.
Gorączka u niemowlaka – objawy
Dzieci, które potrafią mówić, szybciej poinformują swoich rodziców o złym samopoczuciu towarzyszącym gorączce. Mogą mówić, że jest im zimno, boli je głowa lub mają dreszcze. Z kolei gorączka u niemowlaka objawia się przede wszystkim rozdrażnieniem dziecka: płaczliwością i niespokojnym zachowaniem. U maluszka mogą występować gwałtowne, mimowolne skurcze mięśni i utrata apetytu. Na skórze mogą pojawić się rumieńce. Po przyłożeniu dłoni do czoła wyraźnie można wyczuć, że jest ono cieplejsze niż normalnie.
Jak sprawdzić, czy dziecko ma gorączkę?
Jeżeli podejrzewasz gorączkę u dziecka, w takim przypadku należy jak najszybciej sprawdzić temperaturę. U niemowląt najwygodniejszy i najbezpieczniejszy w użyciu jest termometr bezdotykowy na podczerwień. Wystarczy wycelować nim w czoło dziecka. W zaledwie kilka sekund otrzymasz wiarygodny odczyt temperatury. Dzięki niemu w sytuacji, gdy występuje gorączka u niemowlaka, możesz szybciej zdecydować, kiedy trzeba jechać do szpitala. Popularne są także elektroniczne termometry do ucha, które gwarantują precyzyjny pomiar. Miej na uwadze, że zakresy prawidłowej temperatury różnią się zależnie od stosowanego termometru. Dla przykładu prawidłowa temperatura mierzona:
- termometrem bezdotykowym na podczerwień wynosi 36,4°C,
- elektronicznym termometrem do ucha 37,6°C,
- dotykowym termometrem cieczowym 36,6°C.
Dla pewności zawsze zapoznaj się z instrukcją obsługi termometru, która określa dostępne metody pomiarowe i różnice w odczytywaniu wyników. Przykładowo temperatura mierzona w ustach będzie wyższa niż pod pachą.
Kiedy z gorączką do szpitala? Podstawowe zasady
W kwestii takiej jak gorączka u dziecka nie ma miejsca na niedomówienia. Specjaliści jasno określają, przy jakiej temperaturze i w jakich przypadkach należy zabrać dziecko do szpitala:
- Jeżeli maluch nie skończył jeszcze 6. miesięcy – wysoka gorączka u niemowlaka jest szczególnie niebezpieczna. Z tego względu wystarczy, że temperatura ciała maluszka przekroczy 38 stopni Celsjusza i jest to wystarczający powód do wizyty w szpitalu.
- Gdy występuje 40 stopni gorączki – taka temperatura ciała zaczyna stanowić zagrożenie dla zdrowia, a nawet życia zarówno dzieci, jak i dorosłych. Przy temperaturze 42 stopni Celsjusza zaczynają zachodzić nieodwracalne zmiany w komórkach organizmu. Wysoka gorączka u dziecka może szybko rosnąć, dlatego maluch z temperaturą 40 stopni wymaga profesjonalnej opieki ambulatoryjnej.
- Kiedy gorączce towarzyszą niepokojące objawy – wśród nich wymienić należy przede wszystkim drgawki, wybroczyny i zasinienie skóry, a także sztywność karku. W takiej sytuacji wezwij pogotowie lub samodzielnie zawieź dziecko na szpitalny oddział ratunkowy. Do szpitala z gorączką u dziecka należy pojechać także, jeśli wysokiej temperaturze towarzyszą wymioty i biegunka. Dzieci, które potrafią mówić, mogą skarżyć się na ból głowy, ból brzucha oraz duszności. Takie objawy przy gorączce również stanowią wystarczający powód, by pojechać z dzieckiem do szpitala.
- Jeśli gorączka nie spada pomimo podania leków zaleconych przez lekarza – to niepokojący objaw, który wymaga dalszej diagnostyki lub zmiany leku na taki, którego stosowanie nie nadaje się do leczenia w warunkach domowych. W takiej sytuacji lekarz rodzinny może wystawić skierowanie do szpitala.
Jeżeli nadal masz wątpliwości, czy jechać z gorączką u dziecka do szpitala, zawsze warto skonsultować się w tej kwestii z lekarzem. Aktualnie możliwe jest odbycie szybkiej konsultacji lekarskiej: online lub telefonicznie. Pamiętaj, że przy wysokiej gorączce liczy się czas! Z tego względu nie zwlekaj z działaniem.
Jak postępować z gorączką u dziecka?
W większości przypadków gorączka u dziecka nie wymaga wizyty w szpitalu. Jednak zawsze uważniej należy obserwować pierwszą gorączkę lub gorączkę o nietypowym przebiegu.
- Podawanie leków przeciwgorączkowych – to najskuteczniejszy sposób na to, jak zbić gorączkę u dzieci. Pamiętaj jednak o tym, że dzieciom poniżej 3. roku życia należy podawać leki przeciwgorączkowe wyłącznie po konsultacji z pediatrą. Specjalista zaleci stosowanie leku odpowiedniego dla wieku dziecka. Przykładowo leki przeciwgorączkowe dla niemowląt występują w formie płynnej i podaje się je strzykawką lub kroplomierzem. Ma to szczególne znaczenie, ponieważ ważne jest precyzyjne odmierzanie dawki zgodnie z zaleceniami lekarskimi.
- Mierzenie temperatury – obserwuj, czy gorączka rośnie, utrzymuje się lub spada w wyniku podanych leków. Zaleca się monitorowanie temperatury u dziecka co 2-3 godziny. U maluchów, które nie potrafią jeszcze mówić, możesz robić to nieco częściej. Pamiętaj, że temperatura ciała człowieka zmienia się nieco zależnie od pory dnia. Najwyższa jest wieczorem, a najniższa wczesnym rankiem.
- Nawadnianie – to bardzo ważne, ponieważ gorączka i towarzysząca jej wzmożona potliwość prowadzą do nadmiernej utraty wody z organizmu. Aby przeciwdziałać odwodnieniu, podawaj dziecku letnią wodę lub ciepłe napary. Niemowlęta pijące mleko matki należy częściej przystawiać do piersi. Dzieci, które mają już rozszerzoną dietę, mogą spożywać półpłynne, lekkostrawne pokarmy.
- Schładzające kompresy – stanowią naturalny sposób na to, jak zbić gorączkę u dzieci. Możesz użyć na przykład namoczonego w wodzie, a następnie odciśniętego, wilgotnego ręcznika. Pamiętaj, że to jedynie pomoc w zbijaniu gorączki, a nie główna metoda regulacji temperatury ciała u maluszka.
- Wietrzenie pomieszczenia – świeże powietrze złagodzi nieprzyjemne dolegliwości odczuwane przez dziecko, na przykład duszności. Pokój wietrz, gdy nie ma w nim malucha, aby nie miał styczności z przeciągiem.
Potrzebujesz więcej informacji na temat tego, jak prawidłowo postępować z gorączką u dziecka? Sprawdź wszystko, co musisz wiedzieć, gdy dziecko ma gorączkę.
Ile może trwać gorączka u dziecka?
Czas trwania gorączki zależy od wieku i stanu zdrowia dziecka. Na ogół gorączka trwa ok. 3 dni – po tym czasie temperatura ciała wraca do normy. Jeśli jednak nie ustępuje lub nawraca, konieczna jest konsultacja lekarska. Specjalista przeprowadzi dodatkową diagnostykę lub wdroży inne leczenie.
Wysoka gorączka u dziecka – co robić?
Dopóki gorączka u dziecka nie przekracza 40 stopni Celsjusza i nie towarzyszą jej niepokojące objawy, nie stanowi zagrożenia dla zdrowia i życia malucha powyżej 6. miesiąca życia. To, kiedy gorączka u dziecka jest niebezpieczna, zależy przede wszystkim od wieku pociechy. Decyduje on o tym, z jaką gorączką należy jechać do szpitala. U niemowląt należy reagować znacznie szybciej niż u kilkulatków.