Gorączka to objaw, który potrafi zaniepokoić nawet najbardziej opanowanych rodziców. Wzrost temperatury ciała u malucha często wzbudza lęk, dlatego w pierwszym odruchu sięgamy zwykle po leki przeciwgorączkowe. Tymczasem warto pamiętać, że gorączka to nie wróg, lecz sygnał, że organizm dziecka aktywnie walczy z infekcją. Choć farmakoterapia bywa niekiedy konieczna, w wielu przypadkach można sięgnąć też po inne metody. Jak zbić gorączkę domowymi sposobami, by przynieść dziecku ulgę?
Kiedy należy zacząć zbijać gorączkę u dziecka?
O gorączce możemy mówić, gdy temperatura ciała dziecka przekracza 38°C. Nie oznacza to jednak, że od razu należy wtedy sięgać po leki. Umiarkowana gorączka to mechanizm wspierający układ odpornościowy, utrudniający namnażanie się drobnoustrojów i pomagający w walce z chorobą. Są jednak sytuacje, w których zbijanie gorączki jest wskazane:
- dziecko ma mniej niż 3 miesiące;
- temperatura ciała przekracza 38,5°C (w pomiarze doodbytniczym), a maluch źle się czuje;
- gorączka szybko narasta, powodując dreszcze i silne osłabienie;
- występują choroby przewlekłe, np. zaburzenia neurologiczne lub kardiologiczne;
- w przeszłości pojawiały się epizody drgawek gorączkowych lub dziecko ma do nich skłonność.
Dowiedz się, kiedy gorączka u dziecka jest niebezpieczna.
Jak zbić gorączkę u dziecka domowym sposobem?
Wsparciem w obniżaniu temperatury ciała u dziecka mogą być domowe sposoby, dzięki którym wzmacniamy naturalną odporność i unikamy nadmiernego obciążania organizmu lekami. Warto z nich korzystać zwłaszcza wtedy, gdy gorączka nie jest wysoka, a maluch nie wykazuje objawów dużego osłabienia. Pamiętajmy jednak, że domowe metody nie zastępują wizyty u lekarza w przypadku poważnych objawów, jak np. trudności z oddychaniem, drgawki, bardzo wysoka gorączka czy uporczywe wymioty. W takich sytuacjach konieczna jest konsultacja medyczna i wdrożenie leczenia farmakologicznego.
Sprawdź też: wszystko, co musisz wiedzieć, gdy dziecko ma gorączkę.
Zimne okłady na gorączkę u dziecka
Zimne okłady to jeden z najprostszych sposobów na obniżenie temperatury ciała. Można je stosować na czoło, kark, pachwiny czy nadgarstki dziecka.
- Okład najlepiej wykonać przy użyciu ręcznika lub pieluszki tetrowej zwilżonej letnią wodą.
- Mokry ręcznik zmieniaj co kilka minut, aby utrzymać przyjemne uczucie chłodu.
- Jeśli dziecko dobrze znosi okłady, owiń jego łydki mokrym ręcznikiem, a następnie przykryj suchym. Pomoże to w schłodzeniu krwi krążącej w kończynach.
- Nie stosuj bardzo zimnych kompresów ani okładów z lodu bezpośrednio na skórę dziecka, ponieważ może to doprowadzić do szoku termicznego lub miejscowych odmrożenia.
- Chłodnych okładów nie należy stosować u dzieci ze skłonnością do drgawek gorączkowych.
Jak działa kąpiel przy gorączce u dzieci?
Kąpiel w letniej wodzie pomaga stopniowo schłodzić organizm, co przynosi ulgę i wspomaga naturalne mechanizmy regulacji ciepła.
- Woda w wannie powinna mieć temperaturę o 1–2°C niższą niż ciepłota ciała dziecka.
- Dziecko może kąpać się przez kilka minut, po czym należy je delikatnie osuszyć, bez pocierania skóry.
- Kąpiel nie powinna być zimna, aby nie wywołać dreszczy, które mogą podnieść temperaturę ciała.
Domowe sposoby na gorączkę – nawodnienie i lekkostrawna dieta
Podczas gorączki organizm dziecka traci dużo płynów – zarówno przez pot, jak i przyspieszoną przemianę materii. Z tego powodu bardzo ważne jest odpowiednie nawodnienie.
- Regularnie podawaj dziecku wodę, lekkie herbatki ziołowe lub rozcieńczone soki owocowe.
- Małym dzieciom podawaj płyny często, ale w niewielkich ilościach, aby uniknąć nudności i wymiotów.
- Niemowlęta karmione piersią warto przystawiać do piersi częściej niż zwykle.
Dziecko potrzebuje też energii do walki z infekcją, dlatego dieta powinna być lekkostrawna, a zarazem pełnowartościowa.
- W trakcie gorączki wskazane są przede wszystkim zupy warzywne, kleiki ryżowe, kasze, gotowane owoce i warzywa.
- Posiłki powinny dostarczać niezbędnych witamin i minerałów, jednocześnie nie obciążając układu trawiennego.
- Warto ograniczyć spożycie tłustych potraw, słodyczy i fast foodów.
Jak zbić gorączkę bez leków? Naturalne mikstury wzmacniające odporność
Połączeniem nawodnienia i naturalnego wsparcia odporności mogą być domowe napoje i mikstury, które działają wzmacniająco. Można je zacząć stosować już wtedy, gdy pojawia się stan podgorączkowy (37-38°C) lub pierwsze objawy infekcji. Wśród nich wymienić można:
- mleko z miodem i czosnkiem – czosnek działa przeciwbakteryjnie i napotnie, natomiast miód wspiera odporność i łagodzi kaszel. Napój ten można podawać starszym dzieciom (powyżej 1. roku życia), które nie mają alergii na składniki;
- herbata z miodem i cytryną – łagodzi objawy infekcji, dostarcza witaminy C i działa napotnie. Należy pamiętać, by miodu nie dodawać do gorącej herbaty, aby zachować jego właściwości.
Napary i herbatki ziołowe jako wsparcie organizmu podczas gorączki
Niektóre zioła mogą wspierać organizm w walce z infekcją i łagodzić objawy gorączki. Większość z nich jest bezpieczna dla dzieci powyżej 1. roku życia, jednak przed zastosowaniem zawsze warto skonsultować się z lekarzem lub farmaceutą, by mieć pewność co do dawkowania. Do najczęściej polecanych ziół należą:
- czarny bez (kwiat i owoc) – działa napotnie i wspiera naturalną odporność organizmu;
- liście malin – mają właściwości napotne i łagodzące gorączkę;
- kwiat lipy – łagodzi gorączkę, działa napotnie i uspokajająco;
- pędy sosny – wspomagają drogi oddechowe, działają wykrztuśnie i łagodzą kaszel. Można je stosować dopiero po ukończeniu 3. roku życia i po wcześniejszej konsultacji z pediatrą;
- jeżówka purpurowa (echinacea) – wzmacnia odporność i stymuluje organizm do walki z infekcją;
- kwiat rumianku – działa łagodząco na błony śluzowe i pomaga przy infekcjach gardła;
- tymianek – wspiera układ oddechowy, działa przeciwbakteryjnie i łagodzi kaszel.
Odpoczynek i sen naturalnym lekiem na gorączkę u dziecka
Podczas gorączki organizm dziecka intensywnie walczy z infekcją, dlatego potrzebuje czasu na regenerację. W czasie choroby dzieci często same sygnalizują potrzebę snu, dlatego warto im wtedy pozwolić odpoczywać tyle, ile potrzebują.
- Zadbaj, by maluch miał zapewnione ciche, spokojne miejsce do leżenia.
- Ogranicz nadmiar bodźców – przygaś światło, wycisz dźwięki, zrezygnuj z bajek i ekranów.
- Regularnie wietrz pokój i utrzymuj w nim temperaturę na poziomie około 20°C.
- Staraj się nie przegrzewać dziecka – zrezygnuj z grubej kołdry i piżamy, a zamiast tego ubierz je lekko i przykryj cienkim kocem.
Jak długo można stosować domowe sposoby na gorączkę u dziecka?
Domowe sposoby na zbicie gorączki u dziecka można stosować przez kilka dni – pod warunkiem że gorączka nie jest wysoka (do ok. 38,5°C), a dziecko nie wykazuje niepokojących objawów i czuje się dobrze. Ważne jest jednak, by uważnie obserwować samopoczucie malucha i reagować na ewentualne pogorszenie stanu zdrowia. Jeśli gorączka utrzymuje się dłużej niż 3 dni, rośnie powyżej 38,5–39°C lub nie ustępuje mimo stosowania domowych sposobów, konieczna jest konsultacja lekarska. Pamiętaj jednak, aby w przypadku najmłodszych dzieci reagować znacznie szybciej, najlepiej od razu, gdy wystąpi gorączka.
Domowe sposoby na zbicie gorączki – podsumowanie
Gorączka u dziecka to wyraźny sygnał, że organizm walczy z infekcją. Jeśli temperatura nie jest zbyt wysoka, nie zawsze trzeba sięgać od razu po leki. Na początek warto spróbować bezpiecznych, domowych metod, takich jak chłodne okłady, letnia kąpiel, odpowiednie nawodnienie oraz lekkostrawna dieta. Ważne jest też, aby zapewnić dziecku dużo spokoju i odpoczynku, wspierając tym samym jego powrót do zdrowia. Jeżeli pomimo stosowania domowych metod temperatura ciała dziecka utrzymuje się przez dłuższy czas, rośnie lub maluch czuje się źle, należy niezwłocznie skonsultować się z lekarzem.
Bibliografia
- Maśliński S., Ryżewski J., Patofizjologia. Podręcznik dla studentów medycyny, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 2012.
- Radzikowski A., Grygalewicz J., Postępowanie przeciwgorączkowe: Gorączka u dzieci, Biblioteka Pediatry. Tom 51. 2008.
- Zielińska-Pisklak M., Szeleszczuk Ł., Młodzianka A., Bez czarny (Sambucus nigra) – domowy sposób nie tylko na grypę i przeziębienie, Lek w Polsce, 2013.
