Sezon jesienno-zimowy to trudny okres dla maluchów, które częściej niż zwykle są wtedy narażone na przeziębienia, grypy i inne infekcje. Fakt ten stawia przed rodzicami poważne wyzwanie związane z koniecznością zadbania o zdrowie i dobre samopoczucie najmłodszych. Jak wzmocnić odporność dziecka zimą i jak skutecznie chronić je przed chorobami?
Wsparcie organizmu dziecka zimą i jesienią – dlaczego jest tak istotne?
Latem dzieci każdą wolną chwilę spędzają zwykle na świeżym powietrzu, ciesząc się słońcem, ruchem i kontaktami z rówieśnikami. Wraz z nadejściem jesieni i zimy, kiedy dni stają się krótsze, a pogoda mniej sprzyjająca, ich aktywność fizyczna i czas spędzany na zewnątrz znacznie się ogranicza, podobnie jak dostęp do naturalnego źródła witaminy D3. Do tego dochodzi niższa temperatura na zewnątrz, na którą wrażliwe są głównie maluszki, jak również stały kontakt z rówieśnikami w przedszkolu lub szkole, co zwiększa ryzyko przekazywania sobie różnych patogenów, przenoszonych drogą kropelkową.
Niestety, rodzice nie mają zbyt dużego wpływu na żaden z tych czynników. Jedyne, co mogą zrobić, to nauczyć swoje pociechy zasad prawidłowej higieny osobistej (m.in. regularne mycie rąk, unikanie dotykania twarzy, szczególnie oczu, nosa i ust), a także wzmacniać ich odporność jesienią i zimą tak, aby organizm dziecka był lepiej przygotowany na walkę z potencjalnymi infekcjami.
Sprawdź też, jak sobie radzić z bólem ucha u dziecka.
Jak poprawić odporność dziecka w okresie jesienno-zimowym? Dieta kluczem do sukcesu
Zdrowa, zbilansowana dieta ma ogromne znaczenie dla kondycji układu odpornościowego u najmłodszych – i to niezależnie od pory roku. Szczególnie istotne staje się to w sezonie jesienno-zimowym, kiedy maluchy są narażone na niedobór witamin i minerałów, co z kolei może zwiększać ich podatność na infekcje. Warto zadbać, aby w codziennym jadłospisie dziecka znalazły się:
- owoce i warzywa bogate w witaminę C, takie jak cytrusy, papryka, truskawki, brokuły czy kiwi. Produkty te wspomagają układ odpornościowy i pomagają w walce z infekcjami;
- produkty bogate w witaminę D, w tym tłuste ryby (łosoś, makrela), jajka, wątróbka oraz nabiał. Włączenie ich do codziennej diety pozwala na utrzymanie prawidłowego funkcjonowania układu odpornościowego, a także wspomaga wchłanianie wapnia, co jest istotne dla zdrowych kości i zębów;
- żywność bogata w cynk, w tym przede wszystkim pestki dyni, orzechy, nasiona, strączki i chude mięso. Cynk wspomaga produkcję białych krwinek, które odpowiadają za zwalczanie patogenów, a do tego stymuluje procesy naprawcze w organizmie;
- pełnoziarniste produkty zbożowe, np. pełnoziarnisty chleb, kasze, brązowy ryż, które są źródłem błonnika, witamin z grupy B oraz minerałów, takich jak magnez i żelazo. Ich spożywanie pomaga w stabilizacji cukru we krwi, co wspiera ogólną energię i witalność dziecka, a także przyczynia się do lepszego funkcjonowania układu odpornościowego;
- białko, zawarte m.in. w produktach roślinnych (fasola, ciecierzyca, soczewica), które pomaga w utrzymaniu ogólnej kondycji organizmu i wspiera funkcjonowanie układu odpornościowego;
- fermentowane produkty mleczne, takie jak jogurty czy kefiry. Zawierają probiotyki, które wspierają florę bakteryjną jelit, co z kolei znajduje swoje odzwierciedlenie w lepszej odporności malucha.
W przypadku noworodków i niemowląt głównym pokarmem jest mleko matki, które dostarcza maluszkom dobrych bakterii probiotycznych i gotowe przeciwciała, zwiększające odporność swoistą naturalną. Mleko matki zawiera również szereg niezbędnych składników odżywczych, witamin i minerałów, które wspomagają rozwój układu odpornościowego dziecka. Pamiętajmy jednak, że możemy zadbać o odporność u maluszków karmionych mlekiem modyfikowanym, wybierając mieszanki wzbogacone o prebiotyki, laktoferynę, witaminę A i D, a także kwasy tłuszczowe omega-3.
Jak wzmocnić odporność dziecka jesienią i zimą? 5 prostych rozwiązań
Dieta jest jednym z najważniejszych, ale nie jedynym czynnikiem, który dba o wsparcie organizmu dziecka zimą i jesienią. Równie istotne są pod tym względem zdrowe nawyki, które warto wprowadzić do codziennej rutyny, takie jak:
- adekwatna ilość snu i odpoczynku – w trakcie snu organizm dziecka regeneruje się i odbudowuje, a układ odpornościowy staje się silniejszy i bardziej odporny na infekcje. W zależności od wieku dzieci powinny spać od 9 do 13 godzin na dobę, wliczając w to drzemki;
- odpowiednia temperatura i wilgotność powietrza w pomieszczeniu – zarówno podczas snu, jak i codziennych aktywności w domu temperatura powietrza nie powinna przekraczać 22°C. Ważne jest też, aby utrzymać wilgotność powietrza na poziomie 40-60%, co z kolei pozwoli na prawidłowe nawilżenie dróg oddechowych dziecka. Zbyt suche powietrze, zwłaszcza w okresie grzewczym, może podrażnić błony śluzowe gardła i nosa, zwiększając podatność na infekcje;
- spędzanie czasu na świeżym powietrzu – choć pogoda często nie zachęca do przebywania na zewnątrz, ważne jest, aby każdego dnia wychodzić z dzieckiem na spacer (o ile stan powietrza na to pozwala). Krótkie, regularne spacery poprawiają krążenie i wzmacniają układ odpornościowy dziecka, pozwalając jego organizmowi na dostosowanie się do zmieniających się warunków pogodowych;
- ubieranie dziecka w zależności od temperatury – zarówno wychłodzenie, jak i przegrzanie może mieć niekorzystny wpływ na odporność. Jesienią i zimą warto więc ubierać dzieci na tzw. cebulkę, pozwalając tym samym na dostosowanie jego ubioru do zmieniającej się temperatury;
- unikanie stresu – stres ma bardzo niekorzystny wpływ na układ odpornościowy nie tylko u dorosłych, ale też u dzieci. Ważne jest zatem, aby dziecko każdego dnia miało czas na relaks, zabawę i odpoczynek, co pozwoli na odciążenie jego psychiki i poprawi samopoczucie.
Wzmocnienie odporności dziecka na zimę – domowe sposoby
Jak jeszcze możemy wzmocnić odporność u dzieci, aby jesienią i zimą były mniej podatne na infekcje? Świetnie pod tym względem sprawdzają się metody naszych babć, oparte w znacznym stopniu na naturalnych składnikach. Te najczęściej wybierane to:
- syrop z czosnku i cebuli – zarówno cebula, jak i czosnek wykazują silne właściwości przeciwzapalne i antybakteryjne. Połączenie tych składników pomaga we wzmocnieniu odporności i łagodzi objawy przeziębienia u najmłodszych;
- sok malinowy i z czarnego bzu – malina jest bogata w witaminę C, która wzmacnia układ odpornościowy, natomiast czarny bez działa napotnie, pomagając w obniżeniu gorączki i łagodzeniu objawów przeziębienia. Dowiedz się też, czego nie robić, kiedy dziecko ma gorączkę.
- herbatki ziołowe, np. z rumianku, lipy lub mięty, które działają przeciwzapalnie i wspierają zdrowie układu oddechowego;
- napoje z dodatkiem kurkumy – kurkuma jest bogata w kurkuminę o silnym działaniu przeciwzapalnym i antyoksydacyjnym, co jest istotne z punktu widzenia wsparcia odporności u dzieci;
- kąpiele z dodatkiem olejków eterycznych, np. eukaliptusowego lub lawendowego, które działają przeciwzapalnie i rozgrzewająco;
- inhalacje z soli fizjologicznej lub olejków – pomagają w oczyszczeniu dróg oddechowych i łagodzeniu objawów przeziębienia.
Jak wzmocnić odporność dziecka przed zimą? Podsumowanie
Zdrowa dieta, codzienna dawka ruchu, sen i unikanie stresu to czynniki, które mogą wpłynąć bardzo korzystnie na odporność dziecka, zwłaszcza w sezonie jesienno-zimowym. Pamiętajmy przy tym, aby nie rezygnować z codziennych spacerów, nawet jeśli pogoda temu nie sprzyja. Wystarczy jedynie zadbać o odpowiedni ubiór, a po czasie spędzonym na powietrzu rozgrzać się np. herbatką ziołową lub naparem z dodatkiem soku malinowego. Połączenie wszystkich tych elementów zapewni dziecku solidne fundamenty do walki z sezonowymi infekcjami jesienią i zimą.
Bibliografia:
- Kościej A, Skotnicka-Graca U, Ozga I., Rola wybranych czynników żywieniowych w kształtowaniu odporności dzieci, Probl Hig Epidemiol 2017, 98(2): 110-117.
- Szumiec M., Aktywność fizyczna jako istotny czynnik wzmacniania potencjału zdrowotnego – wyzwania dla edukacji zdrowotnej, Studia de Securitate et Educatione Civili VI (2016).
- Grygalewicz J., Jak ubierać małe dziecko, Medycyna Praktyczna, https://www.mp.pl/pacjent/pediatria/pielegnacja/52403,jak-ubierac-male-dziecko, dostęp online: 18.11.2024.
- Durska G., Zaburzenia odporności u dzieci, Medycyna Praktyczna, https://www.mp.pl/pacjent/pediatria/lista/77433,zaburzenia-odpornosci-u-dzieci, dostęp online: 18.11.2024.