Alergia wziewna to jedna z najbardziej dokuczliwych odmian alergii, która ma charakter sezonowy i wiąże się z występowaniem zwiększonej ilości ziaren pyłków roślin w powietrzu. Stan ten objawia się zwykle katarem, kichaniem, łzawieniem oczu i swędzącą wysypką. Niekiedy reakcji uczuleniowej towarzyszy także podwyższona temperatura ciała. Skąd bierze się gorączka przy alergii u dzieci i jak sobie z nią poradzić?
Czy przy alergii występuje gorączka u dziecka?
Alergia to inaczej nadmierna reakcja układu odpornościowego w wyniku kontaktu z alergenami, np. pyłkami roślin i roztoczami kurzu domowego (alergia wziewna), białkami zawartymi w produktach spożywczych (alergia pokarmowa) lub składnikami kosmetyków (alergia kontaktowa). Stan ten może wiązać się z występowaniem różnych dolegliwości, takich jak katar, kichanie, łzawienie oczu i uczucie zatkanego nosa.
Gorączka przy alergii nie stanowi typowego objawu reakcji alergicznej. Często zdarza się jednak, że organizm alergika jest mocno osłabiony wskutek innych, wymienionych wyżej objawów. W efekcie pacjent staje się bardziej podatny na zakażenia wirusowe i bakteryjne, które mogą objawiać się podwyższoną temperaturą ciała i występować w tym samym czasie, co alergia. W jaki sposób można w takim razie odróżnić te stany?
- Świąd nosa, pieczenie oczu i napadowe kichanie mają zwykle związek z alergicznym nieżytem nosa. Katar pojawia się wtedy nagle, jest bardzo nasilony i bezbarwny.
- Gorączka, ból gardła i gęsty katar dotyczą przeważnie przeziębienia. Katar rozwija się stopniowo, a suchy kaszel ma tendencję do przechodzenia w kaszel mokry.
Sprawdź też, czego nie robić, kiedy dziecko ma gorączkę?
Gorączka przy alergii u dzieci – czym jest gorączka sienna?
W temacie alergii wziewnej często przewija się termin „gorączki siennej”, która w rzeczywistości oznacza zespół objawów towarzyszących alergii na pyłki roślin wiatropylnych, takich jak np. trawy, chwasty (bylica, pokrzywa) oraz drzewa (dąb, leszczyna, olcha, topola, brzoza). Co ważne, określenie to nie ma nic wspólnego z podwyższoną temperaturą ciała.
Gorączka sienna, określana też jako pyłkowica, to stan chorobowy, który charakteryzuje się:
- sezonowością – występuje przeważnie wiosną i latem, dotykając głównie osoby młode (do około 20. roku życia). Największy wzrost zachorowań obserwuje się u dzieci w wieku przedszkolnym;
- specyficznymi przebiegiem, zbliżonym do zapalenia błony śluzowej nosa (tzw. katar sienny) oraz zapalenia spojówek;
- mechanizmem opartym na reakcji alergicznej typu I – gorączka sienna rozwija się w wyniku kontaktu z pyłkami roślin oraz zanieczyszczeniami środowiskowymi.
Gorączka przy alergii u dzieci – objawy
Pierwsze objawy gorączki siennej pojawiają się w ciągu kilku chwil od kontaktu alergenu z drogami oddechowymi. U każdego dziecka stan ten może przebiegać w inny sposób, przez co alergię wziewną często myli się z sezonowymi infekcjami i przeziębieniami. W przypadku pyłkowicy występuje przede wszystkim:
- katar sienny – obfity i wodnisty, powodujący nieprzyjemne uczucie zablokowanego nosa i napadowe kichanie;
- alergiczne zapalenie spojówek, czyli łzawienie oczu, przekrwienie spojówek, świąd i pieczenie;
- zmiany skórne, takie jak pokrywka, obrzęk naczynioruchowy, zaostrzenie AZS;
- uczucie rozbicia i zmęczenia, zaburzenia snu oraz brak koncentracji.
Niekiedy słyszymy stwierdzenie, że alergii wziewnej mogą towarzyszyć stany podgorączkowe (37-38°C). Takiego zjawiska nie potwierdza jednak literatura naukowa, a lekarze wiążą to raczej z infekcjami występującymi w tym samym czasie.
Wysoka gorączka przy alergii pokarmowej – z czego wynika? Przyczyny
Alergię pokarmową powodują produkty spożywcze takie jak np. białko mleka krowiego, pszenica, pomidory, truskawki, orzechy oraz jaja. Jej objawy to zwłaszcza:
- biegunka, ból brzucha, wymioty;
- wysypka skórna;
- kaszel, nieżyt nosa;
- zaburzenia pracy układu sercowo-naczyniowego.
Rodzice często obserwują jednak u swoich dzieci podwyższoną temperaturę ciała, które mylnie wiążą z samą alergią pokarmową. Należy jednak podkreślić, że gorączka nie jest objawem reakcji wywołanej przez białka dostarczane organizmowi wraz z produktami żywnościowymi. Najczęściej stan ten ma związek z innym schorzeniem, np. nieżytem jelit i żołądka (grypa żołądkowa). U dzieci pojawiają się wówczas problemy żołądkowe oraz podwyższona temperatura ciała.
Gorączka przy alergii – co robić?
Diagnostyka gorączki kojarzonej z alergią opiera się przede wszystkim na szczegółowym wywiadzie lekarskim i badaniach dodatkowych, w tym m.in. morfologii oraz CRP. W przypadku gorączki siennej konieczne jest wykonanie także:
- punktowych testów skórnych, które pozwolą na wykluczenie lub potwierdzenie nadwrażliwości na określony alergen;
- oznaczenia poziomu immunoglobulin IgE w surowicy krwi;
- badania wziernikowego nosa, które umożliwia ocenę stanu błony śluzowej nosa dziecka.
Jeżeli u dziecka występuje wysoka gorączka związana z infekcją towarzyszącą alergii, konieczne jest zastosowanie leków na obniżenie temperatury – np. paracetamolu lub ibuprofenu.
- Paracetamol to lek o działaniu przeciwgorączkowym i przeciwbólowym, który można podawać dzieciom już od pierwszych chwil życia.
- Ibuprofen to niesteroidowy lek przeciwzapalny o silnym działaniu przeciwgorączkowym i przeciwbólowym, który jest odpowiedni dla dzieci powyżej 3. miesiąca życia.
Dowiedz się też, czy każdą gorączkę trzeba zbijać? Kiedy podać kilkulatkowi lek przeciwgorączkowy?
Leczenie gorączki siennej
Zupełnie inny schemat leczenia stosuje się w przypadku gorączki siennej, która nie wiąże się z podwyższoną temperaturą ciała. Najważniejsze w tej sytuacji jest leczenie przyczynowe, czyli:
- unikanie ekspozycji na alergeny, m.in. poprzez ograniczenie wychodzenia z domu w okresie pylenia, częste odkurzanie dywanów i pranie zasłon oraz pościeli;
- kierowanie się kalendarzem pyleń, w którym zawarte są informacje na temat okresów aktywności pyłków traw i roślin;
- przemywanie twarzy wodą i zmiana ubrań po powrocie do domu, aby pozbyć się w ten sposób części alergenów;
- stosowanie zdrowej diety, wspomagającej pracę układu odpornościowego. Warto unikać w niej zwłaszcza przetworzonej żywności i produktów bogatych w cukier, a zamiast tego wzbogacić ją o świeże owoce i warzywa;
- częste płukanie nosa roztworem soli fizjologicznej;
- dbanie o jakość powietrza w mieszkaniu, m.in. poprzez stosowanie filtrów przeciwpyłowych lub korzystanie z oczyszczacza powietrza;
- immunoterapię, czyli stopniowe wprowadzanie do organizmu coraz wyższych dawek alergenu, zwiększając jego tolerancję na te składniki.
Oprócz tego lekarz może zlecić włączenie terapii objawowej, czyli takich leków jak:
- leki przeciwhistaminowe, zwłaszcza leki II generacji (np. cetyryzyna). Substancje te blokują działanie histaminy i ograniczają związane z tym reakcje alergiczne, takie jak kichanie, katar sienny, łzawienie oczu i obrzęk błon śluzowych. Część leków można kupić w aptece bez recepty;
- glikokortykosteroidy – działają na błonę śluzową, przez co łagodzą objawy alergii wziewnej. Występują głównie w formie aerozolu, kropli do nosa lub preparatu doustnego.
Czy przy alergii jest gorączka? Podsumowanie
Gorączka nie jest typowym objawem alergii u dzieci, jednak może pojawić się w przypadku współistniejących infekcji, takich jak przeziębienie czy grypa żołądkowa, które mogą rozwinąć się w wyniku osłabienia organizmu alergika. U dzieci często obserwuje się natomiast tzw. gorączkę sienną, która w rzeczywistości nie ma nic wspólnego z podwyższoną temperaturą ciała, a raczej z objawami alergii sezonowych, takimi jak alergiczny nieżyt nosa oraz zapalenie spojówek. Zarówno gorączka towarzysząca infekcjom wirusowym lub bakteryjnym, jak i gorączka sienna wymagają odpowiedniego leczenia, które warto wdrożyć po konsultacji z lekarzem.
Bibliografia:
- Jędrzejek M., Pokorna-Kałwak D., Mastalerz-Migas A., Alergiczny i niealergiczny nieżyt nosa, Lekarz POZ. 2020 6(2).
- Rutkowski, B. Kosztyła-Hojna, J. Rutkowska, Alergiczny nieżyt nosa – problem epidemiologiczny, ekonomiczny i społeczny XXI wieku, Pneumonologia i Alergologia Polska, 2008.
- McLain, Alergie – kalendarz pylenia roślin w Polsce 2001.